Het kleine meisje en het familieverhaal

Vanaf het moment dat kinderen op deze wereld komen, staan ze open voor de energie van hun omgeving en met name van hun ouders. Zo kunnen ze genegenheid en liefde voelen en ervaren, maar ook afgeslotenheid en koude. Het ontbreken van een liefdevolle benadering wordt in veel gevallen veroorzaakt door een leed of trauma bij de ouders of zelfs van een generatie eerder, bij de grootouders. Ouders zijn zich vaak niet bewust dat hetgeen zij (onbewust)weggestopt hebben, dit wel gevoeld kan worden door hun kinderen.

Zo ook bij het kleine meisje van tweeëneenhalf jaar dat op een dag samen met haar moeder in mijn praktijk kwam.

De moeder vertelde dat het meisje steeds angstiger werd. Zelfs als ze bij opa en oma was, waar ze altijd graag kwam, nam de angst het van haar onbezorgdheid over.

Ik vroeg het kleine meisje of ze op mijn behandeltafel wilde komen liggen, maar dit wilde ze niet. Ik opperde toen om samen met mama op de tafel te komen. Nee hoor, ook dit wilde ze niet. Resoluut zei ze: ‘Mama moet liggen, niet ik’. Zo gezegd, zo gedaan. Mama ging liggen en het kleine meisje pakte een krukje, zette het aan de andere kant van de behandeltafel neer en klom erop. Ze stond precies tegenover mij, keek me aan en zei: ‘Ik ga jou helpen’.

Ik zei tegen haar dat ik dit goed vond. Ze keek en deed me na. Heel zachtjes raakte ze haar moeder aan. Hiermee was ze helemaal tevreden. Hierdoor wist ik zeker wat ik al voelde toen ze binnenkwamen: de angst en onrust van het kleine meisje hadden alles te maken met wat er in de moeder speelde. Ik wilde dit niet met de moeder bespreken waar het meisje bij was. Ik gaf de moeder aan dat het misschien goed zou zijn als ze een afspraak voor een behandeling voor zichzelf zou maken. Dat deed ze. Een week later kwam ze in de praktijk en kon er vrijuit gesproken worden. De moeder bleek een enorm heftig verhaal met zich mee te dragen, maar ze wilde er graag mee aan de slag. Na de tweede behandeling van de moeder vertelde ze dat haar dochtertje helemaal nergens last meer van had. Het meisje hoefde het verhaal van de moeder niet meer op zich te nemen omdat de moeder er zelf mee aan de slag was gegaan. Dit gebeurt vaak. Onbewust nemen kleine kinderen de last van de ouder(s) op zich en gaan hun leed dragen, waardoor het kind allerlei klachten ontwikkelt. Nu had de moeder de verantwoordelijkheid voor haar eigen pijn genomen en kon het kleine meisje weer vrolijk en onbezorgd zichzelf zijn.

Hoe mooi was het dat het kleine meisje de kans had gekregen te laten zien wat er aan de hand was.

Maar wat gebeurt er als er niemand is die de klachten van een klein meisje (of jongetje) opmerkt en het kind het familieverhaal gaat dragen voor de ouder(s)?

Ik was zo’n klein meisje.

Al vanaf hele jonge leeftijd voelde ik de zwaarte van het trauma van mijn moeder. Mijn moeder, die met haar hele familie in het Jappenkamp had moeten overleven, kon mij geen liefde en aandacht geven. Ze kon mij zelfs niet echt in haar buurt hebben want als klein meisje deed ik haar waarschijnlijk continu denken aan het trauma dat zij als jonge vrouw in het kamp had opgelopen. Ik was het eerste meisje na twee jongens. Met de jongens had ze geen moeite, met mij als meisje wel. De gevoelens die dat bij haar opriepen kon zij niet aan. Mijn meisje zijn werd ontkend.

De enige manier voor mij om met deze enorme afwijzing te overleven was, weet ik nu, me terugtrekken in mezelf. Mezelf als het ware onzichtbaar maken en klein houden om maar niet mijn moeder te kwetsen want ik voelde wel dat zij het moeilijk had met mij. Zo verloor ik het contact met mijn eigen lichaam en het kleine meisje in me. Onbewust nam ik de volwassen taak op me om voor mijn moeder te zorgen en proberen haar gelukkiger te maken. Het voelen van wat mijn moeder met zich meedroeg was blijkbaar zo pijnlijk dat ik niet anders kon.

In de puberteit kreeg ik last van allerlei lichamelijke sensaties die mij zeer angstig maakten. Ik probeerde alles zover mogelijk weg te stoppen, net zoals mijn moeder nog altijd bleef doen. Mijn o zo wijze lichaam trok al snel aan de bel, maar mijn angst was te groot om hier gehoor aan te geven. Een lange weg vol reguliere en alternatieve therapie lag voor me en vol goede moed nam ik de stappen die nodig waren.

Lange tijd heb ik erover gedaan voordat ik het kleine, inmiddels zelf getraumatiseerde meisje in mezelf kon aankijken. Het helemaal omarmen duurde nog langer. En juist dit was nodig om mezelf te helen. In de tussentijd was ik zelf moeder geworden en had ik niet kunnen voorkomen dat ook een deel van het trauma van mijn moeder bij mijn zoon terecht kwam.

De gevoelens van het kleine afgewezen meisje volledig toelaten en doorvoelen, maakte dat ik mijn hart weer kon openen. De jas die ik had aangetrokken en die niet de mijne was, liet ik in stukjes van me af vallen. In een keer uitdoen kon niet want al die tijd had ik mij hiermee geïdentificeerd. Beetje bij beetje mocht ik ontdekken wie ik was zonder deze jas. Langzaam maar zeker kon het schuchtere kleine meisje in mij tevoorschijn komen en stappen zetten. Ze voelde dat ik haar niet meer in de steek zou laten. Ze mocht helemaal zijn wie ze is. Toen ik dit kleine meisje helemaal kon omarmen, kon ik ook mezelf omarmen, liefhebben en uit de schaduw van mijn getraumatiseerde moeder stappen. Het kleine meisje heeft me weer leren dansen. Mijn rokken kan ik laten zwieren.

De zon in mij is opgekomen, verwarmt me en straalt. Dat ik ben, is genoeg. Ik ben vrij en met mij de volgende generaties. Het familieverhaal hoeft niet meer als een blok meegedragen te worden.

Je bent van harte welkom om contact op te nemen als je vragen hebt of behoefte aan steun en begeleiding bij het verwerken van een trauma/traumatische ervaring.